Duinkerke

Als je kiest om te gaan helpen in Duinkerke weet je dat je een paar heel mooie mensen gaat leren kennen. Zij die vandaag nog vrijwilligerswerk doen voor een jarenlang doodgezwegen, structurele (want politiek-georganiseerde) humanitaire crisis moeten wel een warm hart hebben. Ik heb volgens alle verwachtingen dus een tiental prachtige mensen leren kennen via SOS Duinkerke.

We kwamen uit Lier, Brussel, Antwerpen, Eeklo, … met het openbaar vervoer samen in Gent en pendelden naar Duinkerke. De vroegste vogels moesten tijdens deze koude, regenachtige ochtend daarvoor om 6u uit hun bed. Voor de anciens werd het een warm wederzien, de anderen ontdooiden langzaam met elkaar tijdens de rit van anderhalf uur.

Onze eerste stop was het depot van Mobile Refugee Support (MRS). Het is een initiatief van twee jonge gasten uit het Verenigd Koninkrijk. Sinds 2017 professionaliseren ze langzaam hun werking, waardoor ze steeds meer vluchtelingen op steeds betere manieren ondersteunen. Zo hebben ze het van een afgebrand huis tot een grote, goed gevulde hangaar geschopt. Het huis ging verloren na een kortsluiting bij het opladen van powerbanks van de vluchtelingen. De powerbanks laden ze nog steeds op, maar nu buiten in een kapot busje.

Afspraken met festivals in het VK en in Europa zorgen voor een vaste stroom aan tenten en (zomer)slaapzakken. Het doorzettingsvermogen van MRS en het cynisme van de Europese migratiepolitiek motiveert een aantal erg jonge mensen om ter plaatse te verblijven en bij te springen. Dagelijkse hulp voorzien voor de basisbehoeften van naar schatting 1500 vluchtelingen vereist een continue organisatie. De nood naar broeken voor mannen rond heupbreedte 32 (aan XL broeken hebben ze niets – raad maar waarom) en winterslaapzakken is er vandaag het hoogst. Die mogen altijd opgestuurd worden.

In de voormiddag sorteerden we gedoneerde sokken, kleren, dekens en grondzeilen. Een week geleden was er nog een raid geweest van de politie. Tijdens dit macabere ritueel vernietigen zij met messen al het materiaal dat ze in de bosjes van Duinkerke kruisen. De vluchtelingen wijken dan even, en wachten tot een nieuwe lading materiaal ervoor zorgt dat ze niet doodvriezen wanneer de nacht valt. Een permanente (politie)staat van druk en stress die diepe wonden slaat in de lichamen en geesten van deze kwetsbare mensen.

Met de voeding die wij meebrachten vanuit Gent gingen we na onze lunch naar een van de drop-off points. Het werd ook voor ons een stressvolle ervaring. De om en bij de 200 mensen raakten niet in een lijn, en het gedrum zorgde voor een gespannen sfeer. We raakten er natuurlijk wel uit, en hadden sowieso voldoende voor iedereen mee. Als groep hebben wij alleszins een aantal lessen geleerd.

Een jonge gast bleef achteraf hangen. In perfect Nederlands beschreef de aardige 23-jarige hoe hij op zijn 15^e in Europa toekwam, asiel aanvroeg in België, en jarenlang onderwijs genoot terwijl zijn aanvragen behandeld werden. Na een aantal negatieve beslissingen (volgend op interviews waar hij te hard voor streste) verwaterde het contact met zijn advocaat. Hij bleef alleen achter, zonder plan. Het kwam niet over alsof hij uitkeek naar het VK, en verwees eerder vaag naar de kansen die er zouden zijn, en scherp naar de hoeveelheid alcohol waarmee hij zijn trauma’s, verveling en uitzichtloosheid in Duinkerke te lijf ging. Hij vertelde ons dat hij drie mensen had zien sterven bij zijn laatste oversteekpoging, en dat stond nog los van wat hij in zijn geboorteland had meegemaakt. Hij kon niet langer alleen zijn met zijn hoofd.

Op de terugweg reflecteerden we over de onhoudbaarheid van de Europese politiek. Hoe het gebrek aan perspectief over het uitbouwen van ons collectief welzijn (denk individuele en collectieve burgerlijke en politieke rechten en vrijheden, gedeelde infrastructuur, mentaal en fysiek welzijn, klimaat, natuur en milieu, …) burgers doet afhaken, waardoor ze alleen nog proberen hun eigen schapen op het droge te houden. De sfeer van Duinkerke bleef duidelijk hangen. Natuurlijk zouden we allemaal opnieuw komen helpen.