Blaarmeersen

Door onze bescheiden pogingen om dit totaal ontspoorde systeem terug op de rails te krijgen zijn mijn vriendin en ik ‘s avonds vaak op pad. Dat heeft ertoe geleid dat zij - Hannah - me vorige week vroeg om een avond per week te reserveren voor elkaar. Graag nestel ik ons veilig in dat idee. Prioriteren moet je leren, en de plek van Hannah op mijn lijstje staat niet ter discussie.

Vorige week was ik ‘s avonds alleen. Ik heb het niet lang uitgehouden. Ik had die dag in de bibliotheek gewerkt en was thuis gekomen met veel boeken. Een ervan ging over Provo - de pacifistische provocateurs die van 1965 tot 1967 Amsterdam onveilig/veiliger maakten met een kunstpolitiek offensief. Als voorhoede vormden ze een voorbode van de grote omwenteling van ‘68. Ik besloot om het te lezen in de Blaarmeersen en om onderweg afval te rapen.

Afval rapen doe ik vaak. Het stoort me dat het in de natuur ligt en ik heb graag het gevoel dat ik iets bijdraag. Het kost me niets om tijdens een wandeling ook afval te rapen, maar het brengt wel op. Een goed gevoel en best wel wat aanleiding voor gesprekjes. Zo zei de vrouw met dochter die ik het eerst tegenkwam: "goed dat je dat doet - ik smijt altijd mijn afval in de vuilnisbak, ik vind het heel erg dat sommigen dat niet doen.”

Toen ik met het boek op mijn schoot uitkeek op het meertje van de Blaarmeersen werd het contrast tussen Provo en mezelf te groot. De (pseudo-)revolutionaire afzetting van Provo tegen de kleinburgerlijke moraal (van in Provotermen 'het klootjesvolk’) heeft een enorme aantrekkingskracht op mij. Tegelijk moet ik erkennen dat mijn levenswandel netjes binnen de bestaande kadertjes past.

De Blaarmeersen liggen er echt vuil bij. Geen hekken helpt tegen zomerse nonchalance. Ik probeer me te focussen op wat aan of in het water ligt. Een dode vis tussen 8 stukken plastic laat ik luguber dobberen - misschien schrikt de dood (niet als voorspelling, maar als actuele zekerheid) nog iemand af. Het plastic neem ik mee.

Ik passeer een jong koppeltje op een bankje. Ze vormen een eiland tussen de achtergelaten brol. Mijn aanwezigheid is een kritiek - dat wil ik misschien niet, maar het is een gevolg van de affirmatie van mijn moraal. Ik blijf 10 minuten in hun zicht omdat er zoveel afval aan dat stuk van de kade ligt. Wanneer mijn zak vol is keer ik op mijn stappen terug en zie dat ook zij net vertrokken. De dame bedenkt zich, gaat terug naar het bankje en smijt haar gerief in de vuilbak. Kritiek aangekomen.

Een Nederlandse dame roept uitbundig vanuit het water “doe jij dat vrijwillig? Dat is echt het meest fantastische dat ik in een hele poos gezien heb!” Ik zeg dat ik blij ben dat ik dat voor haar kan betekenen. Een volgend koppeltje spreekt me 30 meter verder aan. De man bloedserieus “nature is very grateful for what you’re doing, humans not so much”. Een tocht vol tegenstrijdigheden.

Vorige week was ik hier ook. Toen vergeleek een Trotskistkennis uit de studententijd het park met een stort. Ik zei dat er nu toch een zak minder lag. Ook in mijn hoofd bleef ik me verhouden tot de kritiek die van haar aanwezigheid uitging. Ik vroeg me af welke collectivisatie ervoor zou zorgen dat mensen hun afval in de vuilnisbak zouden smijten.

Provo vocht voor vrijheid. Hun wittefietsenplan, wittehuizenplan, wittegeruchtenplan, … verbeeldden prachtig en speels een rechtvaardige en ecologische wereld. De samenleving was klaar voor hun breuk met de rigide moraal van de wederopbouw na wereldoorlog II. Onze samenleving lijkt helemaal nergens klaar voor. Ik probeer hoop te putten uit mijn engagement in de overtuiging dat die slechts een uiting is van bredere maatschappelijke tendensen. Geef me morgen iets waar ik in kan geloven, en ik verlaat alles (behalve een ding) om me ervoor te smijten.

Thuis toon ik Hannah wat ik heb verzameld. Een werkend waterpistool, 50 stickers waarop vele strijdvaardige vuisten gericht zijn naar één groot hart die ik uitgestrooid in een struik vond, en een vormpje voor een zandzeester. Op een dag moet ik mijn collectie harde plastic toch eens aan mijn petekind geven. Opgestapeld in mijn garage dienen mijn trofeeën geen nut.